Annemiek (45) is slechtziend: “Mijn geleidehond hielp me van m’n angststoornis af”

“Aan mijn rechteroog ben ik blind en links heb ik een beperkt gezichtsveld, ik zie zo’n 16 procent. Dit houdt in dat alles wazig is. Ik zie geen details en diepte, maar kan wel grote objecten of mensen die vlak voor me staan onderscheiden.

ZELF DE WERELD IN ELKAAR PUZZELEN

Omdat ik slechtziend ben geboren heb ik de wereld nooit ‘echt’ gezien. Met grote letters kan ik lezen en ik heb een idee hoe dingen eruitzien omdat ik op foto’s en plaatjes kan inzoomen. Als iemand bijvoorbeeld zegt: ‘Daar staat een kerstboom’, dan weet ik hoe die eruitziet, maar ik zie hem niet letterlijk. Als ik iets kleins over straat zie rennen, zie ik niet wat het is. Een hond, een kat of een rat? Ik vul het zelf in door te denken dat een rat niet zomaar overdag over straat loopt en een hond waarschijnlijk groter is, dus het wel een kat zal zijn. Ik puzzel continu zelf de wereld een beetje in elkaar.

SLECHTZIEND ZIJN KOST ENERGIE

Vergelijkingsmateriaal heb ik niet omdat ik nooit goed heb kunnen zien. Mijn ouders lieten me altijd gaan, er werd nooit nadruk gelegd op het feit dat ik slecht zie. Omdat ik niet wist wat anderen zagen, had ik het niet echt door. Ik wilde ook niet slechtziend zijn. Als ik iets niet kon lezen dacht ik: ‘Ik los het wel anders op’. Ook later, in de puberteit, wilde ik niet anders zijn of opvallen. Ik deed alles om mijn beperking te ‘bedekken’. Dat heb ik jarenlang gedaan tot ik op m’n 32e instortte. Slechtziend zijn kost zoveel energie, ik gebruikte mijn andere zintuigen om dingen over te nemen en kreeg problemen met mobiliteit.

Ik kwam terecht bij Visio, een instelling voor blinden en slechtzienden. Daar volgde ik een intensief revalidatie-traject. Een moeilijke periode, want ‘ik hoef niet met een stok te lopen’ en ‘ik ben niet zoals die mensen’. Ik was wel degelijk zoals zij en eindelijk leerde ik omgaan met mijn slechtziendheid. Ik leerde hoe een spraakcomputer werkt, hoe ik met een stok moest lopen en andere vaardigheden die mijn leven als slechtziende beter maken.

DOOR HET VUUR

Einddoel van dit hele acceptatieproces was een geleidehond. ‘Als je die hebt, ben je wel heel gehandicapt’, dacht ik altijd. In werkelijkheid maakte mijn hond m’n leven zoveel makkelijker. Ik was heel onzeker en kampte met een angststoornis. Als ik op straat liep, kwam alles op me af en in druktes kreeg ik het benauwd. Mijn eerste geleidehond hielp me daarvan af, ze was serieus, verantwoordelijk en ging echt voor me door het vuur. Ze deed zelfs dingen die een geleidehond niet leert. Op straat duwde ze mensen letterlijk aan de kant om mij de ruimte te geven. Ze was precies wat ik nodig had in die tijd.

BIJZONDERE BAND

Inmiddels heb ik Yoko, mijn tweede hond. Ook met haar is de band bijzonder. In tegenstelling tot mijn vorige hond is Yoko vooral heel blij. Ze vindt alles leuk en staat onbevangen in het leven. Ik kan zelf best zwaar op de hand zijn, maar Yoko laat me zien dat het ook anders kan. Laatst stapte ik bijvoorbeeld in de trein. Tussen de trein en het perron zat een groot gat, mijn grootste nachtmerrie. Yoko viel tussen de trein en het perron en ik kon haar nog net omhoog hijsen. Op zo’n moment kan ik alleen maar huilen van de schrik, terwijl Yoko een keertje schudt en het gewoon nog eens gaat proberen.”

Meer weten over Annemiek en Yoko? Het boek Geleidehond Yoko is net uit, als full-colourboek, e-book, audioboek en Daisyboek. Geschreven én voorgelezen door Annemiek.